Bhanga repasi rose, sangano rezvemari repasi rose rinopa zvikwereti nerubatsiro kuhurumende dzenyika dzine mari yepasi nepakati nechinangwa chekusimudzira hupfumi hwenyika, rakazivisa danho raro rekubvisa hurongwa hwekuvandudza kushanyirwa kwemamiriyoni zana nemakumi mashanu emadhora muRuaha National Park yekuTanzania nekuda kwekupomerwa kutyorwa kwekodzero dzevanhu nevakuru vemapaki.

Sarudzo iyi inomiririra kudzoserwa kumashure kukuru kwechirongwa ichi, chaive nechinangwa chekusimudzira kushanya nekuedza kuchengetedza mukati meimwe yemapaki makuru eTanzania.
Sekureva kwenhau dzemuno, hurongwa hwehurumende yeTanzania hwekuwedzera Ruaha National Park hunogona kudzinga vagari venzvimbo iyi zviuru makumi maviri nerimwe.
Chirongwa ichi, chinozivikanwa seResilient Natural Resource Management for Tourism and Growth (REGROW), chaive chakanangana nekuwedzera mari yekushanya muRuaha nemamwe mapaki ekumaodzanyemba muTanzania, izvo zvinokwezva vashanyi vashoma zvichienzaniswa nemapaki ane mukurumbira Serengeti neNgorongoro kuchamhembe. Muna 2008, hurumende yeTanzania yakabudisa mutemo wakawedzera miganhu yeRuaha, chisarudzo chakasimbiswa muna 2022. Kuita chirongwa ichi kunogona kuita kuti makumi ezviuru zvevagari vemumusha vadzingwe.
Sangano rinorwira kodzero dzevanhu reOakland Institute rekuAmerica, pamwe nevagari vemunzvimbo iyi, vanoti vachengetedzi veTanzania National Parks Authority (TANAPA) vapinda muchirongwa chekutyisidzira vafudzi nevarimi munharaunda yekuwedzera. Mushandirapamwe uyu unonzi unosanganisira nzira dzakaita sekuuraya vanhu zvisiri pamutemo, kutorwa kwemombe, uye kutsakatika kwevanhu nechisimba.
Oakland Institute yakatumira zvirevo kubva ku'vagari vemumusha vakabatwa nedambudziko iri' vachiratidzira kupikisa kwavo kuwedzera kuri kuda kuwedzera kweRuaha.
"Hupenyu hwedu huri mumamiriro ekusava nechokwadi sezvo tyisidziro yenguva dzose yekudzingwa yakaturikira zuva nezuva. Kwemakore, raramo yedu yave kunetsa, vana vedu havachakwanisi kuenda kuchikoro, minda yedu isingarimwe, uye mombe dzedu dziri kuramba dzichitorerwa nechisimba. Hatichakwanisa kutsungirira mamiriro ezvinhu aya zvakare,” vakadaro.
Muna 2023, Oakland Institute yakabatsira vagari vaviri vemunzvimbo iyi kuendesa chichemo vachipokana neREGROW kuWorld Bank's Inspection Panel, vachipomera kuti bhanga iri rakanga risina kutevedzera mitemo yaro yekuchengetedza mukati.
Mukupindura zvaipomerwa, bhanga rakatumira nhumwa kuti dziongorore zvaipomerwa uye ichibva yamisa mari kuREGROW muna Kubvumbi 2024. Pakazosvika Mbudzi 2024, chirongwa ichi chakamiswa zviri pamutemo nekukumbira kwehurumende yeTanzania.
Muchiziviso chakaburitswa padandemutande rayo, Oakland Institute yakurudzira hurumende yeTanzania kuti iongorore hurongwa hwayo hwekuwedzera nzvimbo yeRuaha uye kuti ipe vagari vemumusha uyu muripo wemombe dzakatorerwa pamwe nefaindi dzavakabhadhariswa TANAPA.
Sekureva kwemukuru mukuru wesangano iri, vese - hurumende neWorld Bank vanofanirwa kupihwa mhosva yekukuvadzwa kwakaitwa nekuda kwekuregeredza kwavo kodzero dzevanhu dzakakosha, zvese mukutsvaga kuwedzera mari yekushanya.