Pacific mutsika rumutsiriro ndicho chinangwa cherwendo rukuru

Auckland - Chikepe chezvikepe zvitanhatu zvakapetwa kaviri zvichasimuka kubva kuFrench Polynesia kuenda kuHawaii gore rinouya mukumuka kwekare kwekumwe kutama kukuru kwepasirese.

Auckland - Chikepe chezvikepe zvitanhatu zvakapetwa kaviri zvichasimuka kubva kuFrench Polynesia kuenda kuHawaii gore rinouya mukumuka kwekare kwekumwe kutama kukuru kwepasirese.

Asi rwendo rwemakiromita mana (4,000 mamaira) kubva kumoyo wechinyakare wekumabvazuva kwePolynesia pachitsuwa cheRaiatea nevashandi gumi nevatanhatu vanobva kuzvitsuwa zvitanhatu zvePolynesia vane chinangwa chekuita zvinopfuura kuumbazve nhoroondo.

"Chinonyanya kukosha kupfuura chiono chenguva pfupi chekufamba nechikepe kuHawaii chiono chenguva refu chekuvandudzazve unyanzvi hwekufambisa nzendo netsika dzemadzitateguru edu," anodaro Te Aturangi Nepia-Clamp, maneja wePacific Voyaging Canoes project.

Maori New Zealander anoti chirongwa ichi chichavaka kudada nekuzivikanwa kwePolynesia kuburikidza nekusimbisa zvakaitwa nemadzitateguru akagadzika zvitsuwa zvidiki zvakapararira pagungwa rakakura rinofukidza chikamu chechina chepasi.

“Madzibaba edu aiita kuti magwa acho asapinda mvura nematanda asina kukwana, vachishandisa maturusi ematombo kuaboora nekuakoromora, vachiabatanidza netambo yecoconut fiber.

"Uye vakabva vaita nzendo dzinoshamisa idzi zviuru zvemakore vanhu vekuEurope vasati vavimba kuti vachabuda kunze kwenyika," akaudza AFP.

Makore anosvika zviuru zvitatu kusvika zviuru zvina zvakapfuura, vanhu veLapita - vanotendwa kuti vakatanga kutama kubva kumaodzanyemba kweChina vasati vapararira neSoutheast Asia - vakatanga kugadzirisa zvitsuwa zveMelanesia nekumadokero kwePolynesia.

Anenge makore 1,000 XNUMX gare gare vazukuru vavo vakatanga kupararira kuzvitsuwa zviri kumabvazuva kwePolynesia, pakupedzisira vachisvika kumisasa yePacific yeHawaii, New Zealand neEaster Island.

Pasina mepu kana zviridzwa, vafambisi vengarava vePolynesia vaishandisa nyeredzi, zuva, ruzivo rwekuzvimba kwegungwa nemhepo kutungamira nzira yezvitsuwa zvidiki zvine nzvimbo yegungwa.

Rwendo rukuru rwakanga rwadzikira muna 1500 uye panguva iyo vaongorori vekutanga vekuEurope pavakashanyira Pacific muzana ramakore rechi 17 nerechi 18, magwa makuru egungwa aingowanikwa mumatunhu mashoma.

Ikozvino, muyadhi yezvikepe pane ruoko rwuri rwega rweAuckland's Waitemata Harbour, matatu emagwa maviri erwendo rutsva atovakwa, nemamwe matatu anofanirwa kupera munaNovember.

Iyo crafter yakanaka uye yakasimba, yakavakwa kubva kune yechinyakare dhizaini kubva kuzvitsuwa zveTuamotu kuFrench Polynesia, ine mapatya akareba mamita makumi maviri nemaviri (22 tsoka) pakureba, akabatanidzwa nepuratifomu inotsigira imba diki.

Mapatya mapatya anosimuka 13 metres (43 tsoka) pamusoro pedhizaini uye yakavezwa 10-mita yekufambisa paddle inodzokera kumashure pakati pemahull, imwe neimwe ine mabhangi masere nenzvimbo yekuchengetera.

Kunyange zvazvo zvakafanana pakuvaka, rimwe nerimwe remagwa matanhatu richapedzwa nemavara akasiyana, mifananidzo uye kuvezwa kubva kuzvitsuwa kwazviri kutumirwa.

Nepo echinyakare dhizaini, mahull anogadzirwa kubva kune fiberglass, uye zvimwe zvemazuva ano zvakashandiswa zvakare. Rudzi rwakafanira rwematanda ikozvino harugone kuwanikwa uye kushandiswa kwefiberglass kunoreva kuti zvikepe zvinogara kwenguva refu.

"Chinhu chakakosha pamagwa ndechekuti akatendeka kune zvakagadzirwa nemadzitateguru," Nepia-Clamp anodaro.

MuNew Zealand, Cook Islands, Fiji, Samoa, American Samoa, neTahiti makaputeni akasarudzwa uye vashandi vachakurumidza kutanga kudzidzira rwendo rwechikepe, nevashandi vanobva kuTonga pamwe vachiwedzerwa gare gare.

Rwendo urwu rucharemekedza nzendo dzekare - izvo munyori wenhoroondo weNew Zealand Kerry Howe weMassey University anotsanangura se "imwe yeakanyanya epics evanhu".

Mubhuku rinonzi Vaka Moana (ocean-going canoe), bhuku rinonzi Howe rakapepetwa pamusoro pekugara kwePacific, anoti vagari vePacific Island vakagadzira ruzivo rwekutanga rwemvura yebhuruu pasi rose.

“Neseiri nemudziyo, vakagadzira ngarava dzemugungwa dzakaoma kunzwisisa uye vakaita kudaro zviuru zvemakore pamberi pevanhu chero kupi zvako.”

Kutozosvikira makore achangobva kupfuura aya, vanyori venhau vakawanda vaidavira kuti vanhu vokuPolynesia vakanga vapararira nomuPacific netsaona, nemagwa akaparadzirwa nemhepo dzisina kunaka.

“Ndinoziva kuti ndichiri kuchikoro ndakadzidziswa kuti madzitateguru edu okuPolynesia vaiva vafambi vengarava netsaona, vakangoerekana varovera pasi,” anodaro Nepia-Clamp, uyo akabatanidzwa mukumutsiridza nzendo makore 30 apfuura.

"Vanga vasiri vafambi netsaona, vaidzokera kumashure nekudzoka shure pavakangowana nyika, vaive nechinangwa mune zvavakaita."

Mumakore ekuma1970 iyo Polynesian Voyaging Society yakavambwa kumutsidzira hunyanzvi hwekare hwekufamba nechikepe muHawaii uye kuratidza kuti Polynesia ingadai yakagadziriswa pachishandiswa zvikepe zvekufamba zvine nyuchi mbiri uye kufambisa zvikepe zvisina chombo.

Gare gare muNew Zealand neCook Islands, magwa matsva akavakwawo, achibatanidza magwa eHawaii murwendo rwokubva kuRaiatea kuenda kuHawaii muna 1995.

Ikozvino Pacific Voyaging Canoes kuyedza kuwedzera rumutsiriro kuburikidza nedunhu uye kukurudzira vanhu vazhinji kuti vadzidze hunyanzvi hwechinyakare.

New Zealand mutambi Rawiri Paratene, nyeredzi yefirimu Whale Rider, akaita basa rakakosha mukugadzira pfungwa uye mukuwana mari kubva kuGerman-based ocean environment foundation Okeanos.

Pashure perwendo rwegore rinouya, Nepia-Clamp anoda kuti nzanga dzinofamba nechikepe muzvitsuwa zvakasiyana-siyana dzirambe dzichishandisa magwa kudzidzisa vaduku vanogara pazvitsuwa unyanzvi hwakarasika muzera rekufamba nendege.

Akatoona kudada kwakagadzirwa nekumutsiridza kwekufamba muHawaii.

“Takapinda mukirasi kuMolokai, sirin’i yakashongedzwa nenyeredzi uye vana vese vaigona kudoma chero nyeredzi yaivemo.

“Vaidada kuti madzitateguru avo aikwanisa kuwana nzira yavo uye vanoziva hunyanzvi hwekutsvaga nzira hwavaishandisa.

"Iko kudada kukuru kune chero tsika dzechivanhu."

<

Nezvomunyori

Linda Hohnholz

Editor mukuru we eTurboNews yakavakirwa muTN HQ.

Govera ku...